تاریخچه

مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1353 هجری خورشیدی به منظور مکانيزه‌نمودن سيستم‌ها و ارائه خدمات رايانه‌اي و تهيه آمار و اطلاعات لازم برای مديريت و بخش‌های مختلف و سرعت بخشيدن به انجام امور آموزشي، پژوهشی و اداری دانشگاه مشهد (دانشگاه فردوسی و دانشگاه علوم پزشکی کنونی) آغاز به فعاليت نمود. دانشگاه مشهد در آن زمان مجموعه‌ گسترده‌ای بود که علاوه بر دانشکده‌ها، موسسه‌ها و واحدهای اداری و آموزشي دانشگاه فردوسی مشهد، شامل دانشکده‌های علوم پزشکی، بيمارستان‌ها و ساير مراکز وابسته درمانی و آموزشی دانشگاه علوم پزشکی کنونی نيز بود. ساختمان مرکز نیز در محل بيمارستان قائم (عج) با مجموعه‌ای از رايانه‌هاي بزرگ (Mainframe) و تجهيزات جانبی مربوط به شرکت IBM مستقر بود و نام مرکز در آن زمان، مركز كامپيوتر، آمار و اطلاعات دانشگاه مشهد بود. همچنین در سال‌های بعد و در مقطعی نیز نام مرکز اطلاعات، آمار و امور رایانه‌ای دانشگاه فردوسی مشهد بر پیشانی آن نشست.

با افزايش فعاليت‌ها و در سال 1355 هجری خورشیدی، ساختمان مجهزی در محل فعلی مرکز (پرديس کنونی دانشگاه فردوسی مشهد) تاسیس شد که در آن هنگام از نظر زيبايي ساختمان، معماری فنی، امکانات، و تجهيزات در منطقه منحصر به فرد و نمونه بود. با انتقال مرکز به محل جديد، سازمان و مديريت آن نیز تغییراتی نمود که سبب افزایش کيفيت و نوع خدمات و تجهيزات و ارتقای آن‌ها شد. در سال 1364 به دليل امکانات، خدمات و قابليت‌های فراوان، اين مرکز از طرف سازمان برنامه و بودجه وقت (شورای عالی انفورماتيک) واحدی نمونه شناخته شد و به‌عنوان مرکز کامپيوتر مشاع استان معرفی گرديد و سال‌های متمادی خدمات ذي‌قيمتی در زمينه‌های گوناگون مشاوره، طراحی، پياده‌سازی و اجرا و پشتيبانی سیستم‌های مکانيزه به دانشگاه و بسياری از سازمان‌ها، مراکز و مؤسسه‌های خارج از آن از جمله آستان قدس رضوی، شرکت برق منطقه‌ای خراسان، بانک ملی ايران، اداره کل آموزش و پرورش، ادارات آموزش و پرورش استان‌ها، سازمان اتوبوس‌رانی و . . . که فاقد امکانات رايانه‌اي بودند، ارائه می‌نمود.

با تفکيک دانشگاه علوم پزشکی و مجهز شدن اغلب سازمان‌ها و مؤسسه‌های مذکور به مراکز مستقل رايانه‌اي، اين خدمات رو به کاهش نهاد. تا در نهایت در سال 1378 و متعاقب رواج و ظهور رايانه‌هاي شخصي و سهولت دستيابی، برنامه‌نويسی و استفاده از آن‌ها، با تبديل نرم‌افزارها و انتقال اطلاعات از آخرين رده رايانه‌های‌ بزرگ (IBM 4341) به رايانه‌هاي کوچک، طی مراسمی پايان کار رايانه‌هاي Mainframe در دانشگاه فردوسی مشهد اعلام گرديد. این مراسم به‌طور رسمی با حضور وزیر وقت فرهنگ و آموزش عالی برگزار شد و اين سري رايانه‌ها به دانشكده مهندسي براي نگهداری در موزه منتقل گرديد. از این پس، مرکز، وظیفه توسعه شبکه‌ رایانه‌ای در دانشگاه فردوسی مشهد را به سرعت پیگیری نمود و هم‌زمان با توسعه سخت‌افزاری آن، نسبت به طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزارها و سامانه‌های مورد نیاز دانشگاه اقدام نمود.

دانشگاه فردوسی مشهد از معدود دانشگاه‌هایی است که مدیریت متمرکز بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در آن سبب ایجاد مجموعه یکپارچه از سامانه‌ها و شبکه‌های رایانه‌ای شده است که خدمات متنوعی را بر بستر فناوری‌های نوین برای دانشجویان، اعضای هیات علمی و کارکنان آن فراهم آورده است. این خدمات حتی در قالب سامانه‌های دانشگاه فردوسی مشهد (سدف) تاکنون به بیش از 50 دانشگاه و مرکز و موسسه آموزش عالی ارائه شده است.

اگر چه تغییرات بنیادی در فناوری‌ها، سبب کارکردهای مختلف مرکز در بیش از 4 دهه فعالیت خود شده است، اما هم‌اکنون هدف اصلی از فعالیت‌های مركز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه فردوسی مشهد، توسعه و کاربری فناوری اطلاعات و ارتباطات در بخش‌های مختلف دانشگاه است.

در تاریخ 26 آبان 1393 و بر اساس مصوبه جلسه شورای فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه فردوسی مشهد، نام این مرکز به مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات تغییر کرد.


در جدول زیر نام افرادی که از ابتدای فعالیت مدیریت مرکز را بر عهده داشته‌اند، آمده است.

جدول (1) : مدیران مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه فردوسی مشهد از ابتدای فعالیت

همچنین در ساختار مرکز 2 معاون اداری و مالی، و فنی نیز وجود دارد که در جدول زیر نام افرادی که از ابتدای فعالیت این مسوولیت‌ها را برعهده داشته‌اند، آمده است.

جدول (2) : معاونان اداری و مالی مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه فردوسی مشهد از سال 1377

جدول (3) : معاونان فنی مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات دانشگاه فردوسی مشهد از ابتدای فعالیت